موسسات تنظیمکننده و نظارتی، جهت تنظیم بازارهای مختلف، متناسب بودن فعالیتهای بازار با این تنظیمات و بازرسی و پیگیری هر نوع کم و کاستی محتمل، ایجاد شدهاند.
بعضی از سازمانهای مهم ترکیه به شرح ذیل میباشند:
سازمان رقابت، سازمان تنظیم بازار انرژی، سازمان تنظیم و بازرسی بانکداری، مجمع بازار سرمایه، سازمان فن آوری اطلاعات و ارتباطات، سازمان تنظیم بازار تنباکو، محصولات تنباکو(دخانیات) و نوشیدنیهای الکلی ، اداره خصوصی سازی، سازمان مناقصه عمومی، سازمان شکر، سازمات رادیو و تلویزیون، سازمان استانداردهای بازرسی حسابداری عمومی
سازمان رقابت
هدف سازمان رقابت(RK) ، ارتقاء فعالیتهای اقتصادی به بالاترین سطح خود، از طریق ایجاد و محافظت رقابت در بازارها است.
مسئولیت و اختیارات اصلی سازمان به شرح ذیل میباشد:
اجرا، بررسی، بازرسی و تحقیق در جهت عملیات رسمی برای فعالیتهای تعریف شده در قانون رقابت، طبق مراجعات ثبتنامی و یا راساً، جهت جلوگیری ازنقض قانون، و در نظر گرفتن تدابیر و انجام اصلاحات اداری لازم.
اعمال معافیت برای قراردادهایی که علیرغم تضاد با قوانین رقابتی، برای مصرفکنندگان مزیت ایجاد میکنند و به اقتصاد کمک میکنند، و انجاماصلاحاتمرتبط برای اینگونه قراردادها.
بررسی ادغامّها، انتقالها و سرمایهگذاریهای مشترک انجامشده با مقیاسهای بزرگ، جهت جلوگیری از انحصاری شدن بازار
بررسی مراحل خصوصیسازی و انتقال فعالیتّّهای عمومی به بخش خصوصی، و ممانعت از انحصاری شدن زمینههای انتقالیافته به بخش خصوصی .
ارائهی پیشنهاد و توصیه به سازمانهای دولتی در رابطه با قوانین و تنظیماتی که بر رقابت در بازار تأثیر منفی میگذارند و یا آن را محدودمیکنند،وبرقرارساختن و حفظ شرایط رقابتی در بازار.
سازمان تنظیم بازار انرژی
سازمان تنظیم بازار انرژی(EPDK)، در راستای اهدافی از قبیل تبدیل بازار انرژی به یک بازار شفاف و رقابتی و حفظ این شرایط، ارائه منابع برق و انرژی به مصرف کنندگان به بهترین شکل ممکن (از لحاظ کیفیت، کمیت ، قیمت و دوستدار محیطزیست بودن)، وظیفه اصلاحات و بازرسیهای مرتبط با بازار انرژی را بر عهده دارد.
مسئولیت و اختیارات اصلی سازمان به شرح ذیل میباشد:
ارائه مجوزها به اشخاص حقوقی فعال در بازارهای برق، گاز طبیعی و نفت مایع و ارزیابی فعالیتهای مورد بحث در این بازارها
پیگیری عملکرد بازار، ایجاد اصلاحات مرتبط و بازرسی اجرایی شدن این موارد.
شناسایی اصول قیمت گذاری مبتنی بر قانون
اجرای تحریمهای اداری درخصوص مناقصهها، به واسطه سازمان تنظیم بازار برق
موسسه تنظیم و بازرسی بانکداری
هدف سازمان تنظیم و بازرسی بانکداری (BDDK)، محافظت از منافع و حقوق سپردهگذاران، تضمین اعتماد و ثبات موجود در بازارهای مالی، کمک به پیشرفت صنعت مالی و تضمین کارایی سیستم وامدهی است.
مسئولیتها و اختیارات اصلی سازمان به شرح ذیل میباشد:
علاوه بر شناسایی استثنائات بانکی و موسسات مالی خاص، تنظیم فعالیتهایی از قبیل تاسیس، مدیریت، تغییر تشکیلات سهام و مشابه آن در شرکتهایفکتورینگ و اجاره مالی، و انجام بازرسیهای لازم درخصوص اجراییشدن این موارد.
کاهش هزینههای عملیاتی و واسطهگری جهت رقابتیتر کردن فعالیت بانکها، افزایش قدرت رقابت، ادغام بازار و اهمیت بخشیدن یه مقولهی کارآیی، شفافسازی بازار و انعکاس نظرات مرتبط با اصلاحات در بازارهای مالی.
بازرسی ساختارهای ریسک موسسات در چارچوب قوانین بانکداری، انجام کنترلهای داخلی، مدیریت ریسک، سیستمهای بازرسی داخلی، مطالبات، سرمایههای اصلی، بدهیها، حسابهای سود و زیان، تعادلهای مسئولیتها و تعهدات؛ و بررسی کلیه عناصر تأثیرگذار بر این ساختارهای مالی از لحاظ مناسب بودن با مدیریت سازمانی.ارزیابی گزارشهای مالی سالیانه موسسات بازرسی مستقل
سازمان بازار سرمایه
مجمع بازار سرمایه ((SPK، از طریق تبدیل سرمایهها به اموال منقول، شرکت موثر و متداول مردم در رشد اقتصادی، با فراهم کردن اعتماد، شفافیت، ثبات ، حق و منافع سرمایهگذاران را هدفگذاری میکند.مسئولیت و اختیارات اصلی سازمان به شرح ذیل میباشد:
اطلاع رسانی به موقع، درست و کافی به عموم
تعیین شرایط و اصول مرتبط با فعالیتهایی نظیر بازرسی و ارزیابی سازمانهایی که در چارچوب قوانین بازارهای سرمایه فعالیت دارند
فراهم کردن ملزومات قوانین ملی و بین المللی و همکاری با سایر سازمانهای تنظیم و بازرسی با هدف ادامه ثبات مالی
تعیین اصول مرتبط با گواهیهای آموزشی و صلاحیت کارمندان در شرکتهای عمومی و سازمانهای بازار سرمایه و تاسیس مراکزی جهت ارائهي این آموزشها
تعیین قوانین مربوط به اشخاص و یا سازمانها و ارائهي توصیههای سرمایهگذاری به بازیگران بازار سرمایه
تعیین قوانین مرتبط با اصول کاری پلتفرم آگاهسازی عمومی به کمک مراجعههای انجام شده و اعلامیهها
انجام اصلاحات مرتبط با سیستمهای مدیریت اطلاعات شرکتهای عمومی، سازمانهای بورس و سازمانهای خودگردان
رفع کاستیهای بوجود آمده از نظر تعداد اعضاء در ساختارهای مدیریتی شرکتهای عمومی در شرایط مشخص، به صورت راسا و یا با واگذاری عضو برای مدت موقت.
سازمان تکولوژی اطلاعات و ارتباطات
سازمان فن آوری اطلاعات و ارتباطات(BTK)، وظیفهی تنظیم، بازرسی و تایید، صدور مجوز و مراحل مشابه آن را درخصوص فعالیتهای موجود در بازار مخابراتی ر عهده دارد.
مسئولیتها و اختیارات اصلی سازمان به شرح زیر میباشد:
بررسی همخوانی زیر ساختهای شبکهای تاسیسشده با قانون و حذف موارد نامناسب.
بازرسی تناسب مجوزها، استانداردها و قوانین موجود در این حوزه
اجرای روش مصالحه بین مدیران (در صورت نیاز) و در غیر این صورت رعایت تدابیر لازم
تعیین اصول کاری جهت محافظت از حق و منافع در جهت دسترسی به خدمات مصرفکنندگان در شرایط یکسان و کاربرهای نهایی که از خدمات اطلاعرسانی الکترونیکی بهره میبرند.
بازرسی مناسب بودن هر نوع سیستم و تجهیزات مورد استفاده در صنعت اطلاع رسانی الکترونیکی و تعیین استانداردهای ملی مورد نیاز، پخش کردن وارزیابی همخوانی بازار با این موارد.
سازمان تنظیم بازار تنباکو، فرآوردههای توتونی و نوشیدنیهای الکلی
سازمان تنظیم بازار تنباکو، فرآوردههای توتونی و نوشیدنیهای الکلی، TAPDK)) عملیات ثبت، مجوز درزمینههای تنباکو، فرآوردههای توتونی، الکل و نوشیدنیهای الکلی و فعالیتهای مرتبط را پیگیری میکند.
این سازمان وظیفهی انجام اصلاحات در راستای جلوگیری از آسیبهای طبی و اجتماعی مصرف تنباکو و الکل ، و اصلاحات لازمجهت اجرای قانونهای مرتبط را برعهده دارد.
مسئولیت و اختیارات اصلی سازمان به شرح ذیل میباشد:
انجام تنظیمات و بازرسیها در خصوص تولید تنباکو،
ارائه مجوزهای لازم برای واردات بذر تنباکو و تجارت تنباکو
انجام عملیات خرید-فروش محصولات توتونی از راه مناقصه
اعطای اجازههای لازم برای تاسیس مراکز فرآوری تنباکو و بازرسی از فعالیتهای این مراکز.
بررسی موجودی و انبارهای تنباکو، ارائه مجوزهای مرتبط با انبارهای تنباکو
حسابرسی شرکتهایی که در این صنعت فعالیت دارند
اعطای مجوز در خصوص تاسیس، تولید و یا فروش محصولات توتونی (دخانیات)
تنظیم بازارهای مرتبط با الکل اتیلن، متانول، نوشیدنیهای الکلی تقطیری و نوشیدنیهای الکل دار دارای مخمر
آماده سازی اصلاحات اعمالی در سطح کشور و تطبیق این موارد با قوانین اتحادیه اروپا
اداره کل خصوصی سازی
اداره کل خصوصی سازی(ÖİB) ، علیرغم اینکه ویژگیهای سایر سازمانهای بازرسی و ارزیابی را ندارد، به دلیل مسئولیت خاص خود در رابطه با عملیات خصوصیسازی در ترکیه، از جایگاه ویژهای برخوردار است.این سازمان یک ارگان مستقل است که مسئولیت کلیه فعالیتهای خصوصیسازی انجام شده در کشور را بر عهده دارد.
مسئولیت و اختیارات اصلی اداره به شرح ذیل میباشد:
علاوه بر خصوصیسازی و یا خارج شدن سازمانها از حالت خصوصی، وظیفهی انجام مواردی مانند آمادهسازی فرآیند خصوصیسازی سازمانهای لازم، ارائهی پیشنهادهای آنان به مجمع عالی خصوصیسازی را نیز برعهده دارد.
آماده سازی یک برنامه خصوصیسازی برای کسب و کارهای مناسب و تعیین فرآیند خصوصی سازی لازم
اجرای عملیات لازم برای خصوصیسازی سازمانها
جهت دهی سازمانها در مرحله آمادهسازی خصوصیسازی و اجرای هماهنگیهای لازم فعالیتها دراین زمینه.
انجام کارهای اداری مرتبط با ساختارهای مالی، اداری و حقوقی سازمانها
مدیریت و نظارت بر صندوق خصوصیسازی
سازمان مناقصه عمومی
سازمان مناقصه عمومی، اصول لازمالاجرا در مناقصههای تحت نظارت عموم و یا تابع حقوق عموم را تعیین میکند.
این سازمان، خرید کالا و خدمات تهیهشده از کلیهی منابع در تمامی ادارات تعیینشده در قانون را بر اساس
احکام قانون مناقصه اجرا میکند.
مسئولیت و اختیارات اصلی این سازمان به شرح ذیل میباشد:
بررسی شکایتهای تناقض با قوانین عملیاتی که سازمان طی کل مدت (از ابتدای مناقصه تا امضای قرارداد)انجام خواهد داد.
آماده سازی، پیشبرد و جهتدهی اجرای کلیه قوانین، اسناد مناقصه استاندارد و قراردادهای مرتبط با قانون مناقصه عمومی و قوانین قراردادهای مناقصه عمومیبر اساس تصمیم مجمع. ثبت سابقه اشخاصی که ممنوعیت شرکت در مناقصه را دارندتعیین اصول مرتبط با اعلامیههای مناقصه، پخش بولتن مناقصه عمومی و ... .
سازمان شکر
سازمان شکر، سازمانی است که برآورده شدن تقاضای شکر در کشور را با تولید داخلی و در صورت نیاز از طریق صادرات تأمین میکتد و در خصوص اصول تولید شکر، قیمت گذاری و اصلاحات مرتبط با بازاریابی دارای اختیارات و وظیفه میباشد.
این سازمان اختیار اجرای قوانین مرتبط با شکر را دارد و بررسی تطبیق فعالیتها با قوانین نیز بر عهدهی این سازمان است.
این اداره، به واسطه سازمان شکر که سازمان تصمیم گیرنده است، دارای اختیارات و مسئولیتهای زیر میباشد:
تصمیم گیری و اقدام در خصوص تشخیص، لغو و انتقال سهمیه
تعیین سهم حضور شرکتهای موجود در بازار
تصمیم گیری و اقدام در رابطه با کسورات انبارداری و حق بیمهها
ارزیابی معیارهای مرتبط با بازار و اطلاعرسانی نظرات در خصوص اصلاحات لازم به مراجع بالا
اجرای تحریمهای اداری ناشی از قانون
جهت دهی و هدایت فعالیتهای تحقیق و توسعه و فراهم کردن منابع در صورت لزوم.
بازرسی از کارخانههای مرتبط
سازمان صدا و سیما (رادیو و تلویزیون)
سازمان رادیو و تلویزیون(RTÜK) ، به طور کلی مسئول تنظیم و بازرسی فعالیتهای رادیو و تلویزیون است.
گواهی و مجوز سازمانهایی که بصورت زمینی، شمارشی، ماهواره ای ویا از طریق کابل و فضاهای IPTV پخش سیمایی دارند، از طرف سازمان رادیو و تلویزیون اعطا میشود.سازمان رادیو و تلویزیون راسا و یا بر اساس شکایت بیننده سازمانهای پخش را بازرسی و در موارد نیاز مجازات میکند.
مسئولیت و اختیارات اصلی سازمان به شرح ذیل میباشد:
انجام اقدامات لازم به منظور ایجاد آزادی تهیه خبر و فضای رقابتی در بازار خدمات پخش
برنامه ریزی و اجرای فرکانس کانال تلویزیون و رادیو
تعیین شرایط لازم برای درخواستهای مجوز تامینکنندگان خدمات رسانه ای، ارائه مجوز به تامینکنندگان این شرایط، بازرسی مدوام از این شرایط و لغو این مجوزها در صورت نیاز.
بازرسی از تامینکنندگان خدمات رسانه ای مستقر در ترکیه و بررسی مطابقت آنها با قوانین پخش و قراردادهای بین المللی مرتبط بازرسی تناسب تامینکنندههای خدمات پخش که در ترکیه مستقر نیستند اما در حوزهی اختیارات داوری داخلی قرار دارند، با قراردادهای بین المللی مرتبط با قوانین خدمات پخش.
اندازهگیری نرخ بیننده و شنونده پخشها و با تعیین اصول مرتبط با ارزیابی مجازاتی که در صورت عدم رعایت این موارد اجرا خواهد شد.
سازمان استانداردهای نظارت حسابداری و ارزیابی عمومی
سازمان استانداردهای نظارت حسابداری و ارزیابی عمومی(KGK), با هدف ایجاد فضایی مستقل برای گزارشدهی مالی با کیفیت بالا و قابل اعتماد، جهت تنظیم و بازرسی گزارشهای مالی مناسب با استانداردهای بین المللی تاسیس شده است.
مسئولیت و اختیارات اصلی سازمان به شرح ذیل میباشد:
ایجاد و پخش استانداردهای حسابداری ترکیه متناسب با استانداردهای بین المللی که موظف به نگهداشتن دفاتر بودهاند و متناسب بودن نیازهای آنها با جداول مالی، قابل اعتماد بودن، وضوح و ثبات.
تعیین شرایط تاسیس و مقررات فعالیت موسسات بازرسی مستقل، پخش موارد مناسب، ثبت در روزنامه رسمی و اطلاع رسانی این اطلاعات به عموم مردم.
بازرسی تطبیق با مقررات فعالیتهای موسسات بازرسی مستقل و در صورت مناسب نبودن این فعالیتها، تعلیق مجوز فعالیت آنها و یا لغو آن.
اجرای عملیات سنجش، اختیاردهی، ثبت، بازپرسی نظم برای بازرسیهای مستقل، تعیین استانداردهای آموزشی و اخلاقی، در نظر گرفتن تدابیری جهت رفع کاستیها
همکاری کردن با کشورهای خارجی با سازمانهایی که در حوزهی خود انجام وظیفه میکنند، ثبت رسمی سازمانهای بازرسی دارای منشا خارجی که مجوزفعالیت در ترکیه را دارند و اطلاع رسانی این اطلاعات به عموم مردم.
انتقال دارایی
انتقال دارایی عبارت است از انتقال یک کالا/گروه کالاها و یا یک کسب و کار از یک شخص حقیق و یا حقوقی به یک شخص حقیقی و یا حقوقی دیگر.
موضوع انتقال دارایی به همراه تنظیم ویژه در سیستم حقوق ترکیه، در قانونهای مختلف نیز درخصوص این موضوع، احکام مرتبط مستقیم و یا غیر مستقیمی وجود دارد.
در رابطه با این موضوع، در درجهی اول، مفاد مربوط با انتقال دارایی و کسب وکار، مفاد 202 و 203 قانون بدهیهای ترکیه به شماره 6098 ومفاد 134-158 قانون تجارت ترکیه به شماره 6102 (در رابطه با ادغام شرکتها) اعمال میشوند.
طبق ماده 202 قانون بدهیها، شخصی که یک دارایی و یا یک کسب و کار را به همراه موارد فعال و غیر فعال آن تحویل میگیرد، از تاریخی که این موضوع را به طلبکاران اطلاع رسانی کند و در روزنامه رسمی ثبت تجاری چاپ کرد در قبال بدهیهای دارایی و کسب وکار دارای مسئولیت میباشد.
بعلاوهی این موارد، تحویل گیرنده نیز به عنوان بدهکار مشترک در قبال بدهیهای قبلی (به مدت دو سال) مسئول خواهد بود.
این مدت زمان برای بدهیهای تعجیلی (از تاریخ اعلام و اطلاع رسانی) و برای بدهیهای تعجیلی بعدی نیز از تاریخ تعجیل پیشین شروع میشود.
نتایج پرداخت بدهیها با این روش، مطابق با نتایج منتج از قرارداد پرداخت بدهی خارجی است.
تا زمانی که تحویلگیرنده به تعهد خود در زمینهی اطلاعرسانی عمل نکند، مدت زمان دو ساله که در بخش دو آمده است، شروع نخواهد شد.
مجددا طبق ماده 203 همان قانون، اگر یک کسب وکار از طریق تحویل متقابل فعالها و غیر فعالهای یک کسب و کار دیگر و (یا با اضافه شدن یکی به دیگری) ادغام شود، کلیه بستانکاران هر دو کسب و کار دارای حقوق ایجاد شده از این انتقال بوده و میتوانند کلیه مطالباتشان را از کسب و کار جدید درخواست کنند.
در ماده 11 قانون تجارت ترکیه، شرایط انتقال کسب و کار با تنظیم مجدد به صورت ویژه، و همچنین محتویات و نحوه انتقال تصمیمگیریشده در مفاد 134-158 دربارهی ادغام شرکت به صورت ویژه نیز تنظیم شده است.
جهت کسب نتایج مطلوب از فعالیتهای ادغام و خرید، اول از همه میبایست احکام قانون تجارت، قانون بدهیها و (در صورت خصوصی بودن) احکام قوانین زمینه قانونی که شرکت ادغامیتابع آن خواهد بود، بررسی شوند.
طبق مفاد ذکر شده در بالا ، در صورتی که یک شخص حقوقی یک کسب و کار(شرکت) را با داراییها و بدهیها تحویل میگیرد، مسئولیت بدهیها و بستانکاریهای این شرکت را نیز برعهده خواهد داشت.
طبق مادههای 202 و 203 قانون بدهکاری ترکیه، بستانکاران بعد از اطلاع رسانی، به مدت دو سال در قبال انتقال و پرداخت بدهیها مسئول خواهند بود.
رابطه بین تحویلدهنده و تحویلگیرنده به قرارداد انجام شده درخصوص داراییهای کسب و کار و نحوهی انتقال بدهیها بستگی دارد.
اما، طبق ماده 7 قانون مربوط به محافظت رقابتی به شماره 4054، ادغام و یا انتقالهای انجامشده در یک بازار معین با وضعیت غالب در بازار، و یا با ماهیت تقویت وضعیت غالب فعلی ممنوع است و انتقالهایی که دارای ارزشی بیش از یک مقدار معین باشند، به مجوز سازمان رقابت نیاز دارند.
تاییدیه قانونی انتقال، باید از طریق ارتباط درنظرگرفتهشده در قانون اطلاع رسانی شود.
از آنجاییکه انتقال دارایی به عنوان سرمایهی شرکت مقصد محسوب میشود، این مبالغ مشمول مالیات خواهند بود و به همین دلیل مشمول مسئولیت مالیاتی سازمانی نیز خواهند بود.
انتقال دارایی معمولا از طریق ارزش فروش داراییها انجام شده و شامل مالیات بر ارزش افزوده میشوند، اگرچه مالیات بر ارزش افزوده برای داراییهای مختلف متفاوت است(1%، 8% و 18%) نرخ مالیات بر ارزش افزوده کلی 18% است.
مالیات بر ارزش افزوده با استفاده از روشهای مختلفی مانند ارائهی اسناد تشویقی سرمایهگذاری قابل کاهش هستند.
مفاد مهم مرتبط با انتقال دارایی:
الف) قانون بدهیهای ترکیه: ماده 202 و ماده 203
ب) قانون تجارت ترکیه: ماده ۱۳۴ الی ۱۵۸
ج) قانون ورشکستگی: ماده 280
د) قانون درباره اصول دریافت مطالبات عامه: ماده 30
ه) قانون رقابت: ماده 7