Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde komşu ülkelerle sınırı bulunan Artvin, Ardahan, Iğdır, Ağrı, Van, Hakkâri, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Kilis, Gaziantep ve Hatay illerinde sınır ticareti kapsamında ve kurulacak sınır ticareti merkezlerinde (STM) yapılacak ve belli kolaylıklardan yararlanacak ihracat ve ithalatı kapsamaktadır. Sınır illerine yönelik sınır ticareti uygulaması ile yöre halkının temel ihtiyaçlarının bir kısmının komşu ülkelerden temin edilmesi ve bölgede ihracatın geliştirilmesi suretiyle dış ticaret altyapısının ve kültürünün yaygınlaştırılması amaçlanmıştır.
Sınır ticareti kapsamında yapılacak ürün giriş ve çıkışı yetkili gümrük kapısından veya sınır ticaret merkezinden yapılır. Sınır ticareti kapsamındaki ithalat ve ihracat işlemleri için gümrük beyannamesi düzenlenir. Sınır ticareti yoluyla yapılacak ithalatta tek ve maktu vergi uygulanır. Tek ve maktu vergi; gümrük vergisi oranı sıfır, katma değer vergisi ile özel Tüketim vergisi oranları tam olarak dikkate alınarak hesaplanır. Yani ithalatta gümrük vergilerinden %100 muafiyet var, ancak KDV ve ÖTV’nin tamamı tahsil edilmektedir.
İthalat ve ihracat yaparken sınır ticaret belgesine sahip olmak gerekir. Gümrük işlemleri için gümrük beyannamesinin doldurulması şarttır. İthalat için sınır ticaret belgesi yanı sıra İthalat uygunluk belgesinin de bulunması gerekir.
İhracatta sadece sınır ticaret belgesi ile ihracatçılar birliğine kayıt olunması yeterlidir.
Sınır illerinde yerleşik tacir ve esnaf, komşu ülkelerle belirlenen limitler çerçevesinde doğrudan ihracat ve ithalat yapabildiği gibi, sınır ticaret merkezinde (STM) mağaza kiralama suretiyle de sınır ticareti yapabilmektedirler. Bölgemizde iki noktada sınır ticaret merkezi bulunmaktadır: Van-Kapıköy, Hakkâri-Esendere. Sınır Ticareti yapabilmek için STM de mağaza kiralanabilir veya kiralama yapmadan da sınır ticareti yapılabilir.
