Toplamda yıllık 84,8 milyon tonluk üretimi olan tarla bitkilerinde başlıca ürünler buğday, yem mısırı, şeker kamışı, kaba yonca, şeker pancarı, domates, patates, karpuz, arpa ve salatalıktır. Tarla arazilerinin yüzde 71'i hububata, özellikle buğday ve arpa için ayrılmaktadır. Tüm tarla bitkileri içinde buğdayın payı % 17,2'dir. Yem mısırı, şeker kamışı en çok yetiştirilen ürünlerdendir. Buğdayın en çok yetiştiği ostanlar Huzistan ve Gülistan, yem mısırının ise Huzistan, Tahran ve Fars ostanlarıdır. İran’ın bütün şeker kamışı ise Huzistan’da yetişmektedir.
Tarla Bitkilerinde En Önemli Ürünlerin Miktar ve Oranları (Milyon Ton)
Ürün |
Buğday |
Yem Mısırı |
Şeker Kamışı |
Kaba Yonca |
Domates |
Şeker Pancarı |
Patates |
Karpuz |
Arpa |
Salatalık |
Diğer |
Üretim Miktarı |
14,6 |
11,3 |
7,5 |
6 |
6 |
5,9 |
5 |
4,1 |
3,7 |
3,3 |
17,4 |
Pay (%) |
17,2 |
13,3 |
8,8 |
7,1 |
7,1 |
7,0 |
5,9 |
4,8 |
4,4 |
3,9 |
20,5 |
İran Tarımsal Cihat Bakanlığı, 2016
Bahçe ürünleri üretiminde başlıca ürünler üzüm, elma, portakal, hurma, nar, mandalina, şeftali, tatlı limon, ekşi limon ve kayısıdır. İran, ayrıca Antep fıstığı, safran, elma ve hurma üretiminde dünyada ilk sıralardadır. Bahçe bitkilerinde en önemli payı üzüm, elma ve portakal almaktadır. Üzümün en çok yetiştiği ostanlar olarak Fars, Kazvin, Hamedan ve Rezevi Horasan’dır. Elma yetiştiriciliğinde en önemli ostanlar Batı Azerbaycan, Doğu Azerbaycan, Fars ve Tahran’dır. Portakal ise en çok % 61’lik bir oran ile Mazenderan ostanında yetişmektedir. Portakalın yetiştiği diğer önemli yerler Kerman ve Fars ostanlarıdır.
Bahçe Bitkilerinde en Önemli Ürünlerin Miktar ve Oranları (Milyon Ton)
Ürün |
Üzüm |
Elma |
Portakal |
Hurma |
Nar |
Mandalina |
Şeftali |
Tatlı Limon |
Ekşi Limon |
Kayısı |
Diğer |
Üretim Miktarı |
3,45 |
3,43 |
2,88 |
1,16 |
1,09 |
0,78 |
0,75 |
0,65 |
0,51 |
0,43 |
4 |
Pay (%) |
18,0 |
17,9 |
15,0 |
6,1 |
5,7 |
4,1 |
3,9 |
3,4 |
2,7 |
2,2 |
21,0 |
İran Tarımsal Cihat Bakanlığı, 2016
(Bizim düşündüğümüz aşağıdan her ürün için coğrafi dağılımı gösteren haritalar çıkarmaktır. Ama şimdiki düzeninizi ne kadar nasıl etkiler bilmiyoruz. Harita çıkarılırsa bu tabloyu aşağıdaki tabloyu Ek’e atacağız).
Tarla Bitkilerinin Ostanlara Dağılımı (ton)
Ostan / Ürün |
Buğday |
Yem Mısırı |
Şeker Kamışı |
Kaba Yonca |
Şeker Pancarı |
Domates |
Patates |
Karpuz |
Arpa |
Salatalık |
Doğu Azerbaycan |
863168 |
106119 |
0 |
740442 |
10246 |
218465 |
336971 |
41108 |
138288 |
56562 |
Batı Azerbaycan |
738524 |
300601 |
0 |
543130 |
1892720 |
205845 |
48013 |
54634 |
105254 |
25975 |
Erdebil |
715673 |
449749 |
0 |
320367 |
132380 |
104325 |
705618 |
84495 |
190031 |
11808 |
İsfahan |
280070 |
941516 |
0 |
298091 |
93201 |
78023 |
396610 |
25936 |
189401 |
204516 |
Elburz |
55761 |
480690 |
0 |
22416 |
0 |
64560 |
1140 |
0 |
33201 |
21766 |
İlam |
308800 |
42612 |
0 |
17902 |
19364 |
12329 |
2017 |
103458 |
56265 |
95505 |
Buşehr |
131706 |
4452 |
0 |
12533 |
0 |
586928 |
735 |
91811 |
9185 |
18828 |
Tahran |
219281 |
1472202 |
0 |
189885 |
0 |
93308 |
58775 |
25137 |
147805 |
575126 |
Çaharmahal ve Bahtiyari |
117240 |
216570 |
0 |
160978 |
61550 |
3329 |
208221 |
530 |
43299 |
5812 |
Güney Horasan |
59718 |
30641 |
0 |
32708 |
27930 |
6616 |
1244 |
48520 |
46671 |
10512 |
Rezevi Horasan |
807870 |
920469 |
0 |
257380 |
1205414 |
518954 |
187821 |
296642 |
438507 |
60617 |
Kuzey Horasan |
327817 |
77233 |
0 |
44905 |
89750 |
120183 |
22566 |
1552 |
113986 |
14082 |
Huzistan |
1860012 |
1814979 |
7479606 |
106746 |
340084 |
348889 |
161878 |
395415 |
141146 |
180710 |
Zencan |
405653 |
64212 |
0 |
235527 |
1750 |
206191 |
215595 |
88496 |
55250 |
41582 |
Semnan |
111452 |
106122 |
0 |
79170 |
135400 |
57688 |
57406 |
49175 |
58690 |
27070 |
Sistan ve Belucistan |
160002 |
297695 |
0 |
343896 |
0 |
46505 |
9784 |
587424 |
25666 |
26200 |
Fars |
1173845 |
1387180 |
0 |
314055 |
576137 |
932481 |
229646 |
620459 |
240588 |
128447 |
Kazvin |
317371 |
1088444 |
0 |
257019 |
112400 |
555319 |
19654 |
68367 |
125054 |
28877 |
Kum |
26082 |
58308 |
0 |
89879 |
0 |
8132 |
0 |
3264 |
76849 |
5250 |
Kurdistan |
984164 |
3049 |
0 |
275160 |
61000 |
30657 |
321320 |
22807 |
38518 |
47896 |
Kerman |
329069 |
258363 |
0 |
563158 |
0 |
488202 |
403761 |
672498 |
77960 |
857143 |
Kermanşah |
968033 |
71083 |
0 |
85192 |
590240 |
307183 |
139848 |
15262 |
369778 |
5034 |
Kohkiluye ve Buyer Ahmed |
145098 |
10817 |
0 |
14463 |
0 |
8396 |
0 |
35920 |
44946 |
15479 |
Gülistan |
1510297 |
322589 |
0 |
26676 |
4704 |
304943 |
144604 |
180917 |
264480 |
45340 |
Gilan |
21568 |
1476 |
0 |
749 |
0 |
357 |
3012 |
62247 |
8289 |
1597 |
Luristan |
563538 |
124891 |
0 |
156024 |
260450 |
49044 |
213623 |
130767 |
184934 |
184760 |
Mazenderan |
183694 |
94034 |
0 |
21117 |
0 |
22950 |
22965 |
22705 |
62686 |
42864 |
Merkezi |
430135 |
369140 |
0 |
219898 |
25238 |
28856 |
83204 |
62889 |
167428 |
20132 |
Hürmüzgan |
57600 |
39383 |
0 |
8898 |
0 |
465069 |
15648 |
160987 |
3641 |
122588 |
Hamedan |
679270 |
136680 |
0 |
543650 |
325670 |
99230 |
983404 |
111503 |
258293 |
81428 |
Yezd |
39494 |
24721 |
0 |
59888 |
0 |
54584 |
865 |
28532 |
8308 |
357446 |
Ülke Toplamı |
14592005 |
11316020 |
7479606 |
6041902 |
5965628 |
6021331 |
4995327 |
4093457 |
3724397 |
3320952 |
İran Tarımsal Cihat Bakanlığı, 2016
Bahçe Bitkilerinin Ostanlara Dağılımı (ton)
Ostan / Ürün |
Üzüm |
Elma |
Portakal |
Hurma |
Nar |
Mandalina |
Şeftali |
Tatlı Limon |
Ekşi Limon |
Kayısı |
Doğu Azerbaycan |
336820 |
481245 |
0 |
0 |
3810 |
0 |
27880 |
0 |
0 |
68496 |
Batı Azerbaycan |
249510 |
743039 |
0 |
0 |
1008 |
0 |
49083 |
0 |
0 |
22869 |
Erdebil |
16198 |
96253 |
0 |
0 |
1217 |
0 |
14545 |
0 |
0 |
2922 |
İsfahan |
59010 |
239136 |
0 |
88 |
101820 |
0 |
23632 |
0 |
0 |
7879 |
Elburz |
33998 |
86193 |
0 |
0 |
984 |
0 |
118950 |
0 |
0 |
11749 |
İlam |
6615 |
144 |
318 |
182 |
1833 |
127 |
1755 |
41 |
673 |
1267 |
Buşehr |
225 |
34 |
4893 |
150526 |
236 |
2250 |
0 |
878 |
44460 |
32 |
Tahran |
80205 |
363060 |
0 |
0 |
18608 |
0 |
39914 |
23 |
0 |
49993 |
Çaharmahal ve Bahtiyari |
62000 |
46500 |
0 |
0 |
1020 |
0 |
34000 |
0 |
0 |
3600 |
Güney Horasan |
14193 |
752 |
229 |
5661 |
38903 |
13 |
828 |
0 |
0 |
3142 |
Rezevi Horasan |
356750 |
210538 |
0 |
0 |
105675 |
0 |
12187 |
0 |
0 |
11183 |
Kuzey Horasan |
103610 |
56529 |
0 |
0 |
1890 |
0 |
9485 |
0 |
0 |
4588 |
Huzistan |
8490 |
663 |
38806 |
147779 |
11652 |
8542 |
605 |
2757 |
8033 |
953 |
Zencan |
215300 |
141771 |
105 |
0 |
14240 |
0 |
10060 |
0 |
0 |
20902 |
Semnan |
101612 |
44203 |
0 |
353 |
82893 |
0 |
13023 |
0 |
0 |
58664 |
Sistan ve Belucistan |
28421 |
620 |
10586 |
203650 |
17570 |
4522 |
681 |
3072 |
8712 |
7845 |
Fars |
502826 |
375820 |
371295 |
162002 |
288029 |
139894 |
78362 |
589724 |
262166 |
24886 |
Kazvin |
418444 |
43840 |
0 |
0 |
5820 |
0 |
30074 |
0 |
0 |
3299 |
Kum |
15925 |
2236 |
0 |
0 |
48475 |
0 |
770 |
0 |
0 |
684 |
Kurdistan |
96267 |
53920 |
0 |
0 |
5188 |
0 |
27332 |
0 |
0 |
9089 |
Kerman |
14156 |
33987 |
421618 |
342940 |
34845 |
18465 |
12993 |
7837 |
50632 |
27959 |
Kermanşah |
96801 |
42769 |
3488 |
1720 |
3010 |
375 |
17898 |
915 |
1043 |
3083 |
Kohkiluye ve Buyer Ahmed |
32668 |
113440 |
17124 |
186 |
5679 |
9078 |
12200 |
2430 |
20579 |
967 |
Gülistan |
26 |
3855 |
6990 |
0 |
4518 |
7994 |
56338 |
60 |
45 |
146 |
Gilan |
790 |
3701 |
100430 |
0 |
3523 |
6070 |
143 |
948 |
132 |
558 |
Luristan |
41020 |
49100 |
100 |
0 |
34977 |
8 |
23960 |
10 |
452 |
22024 |
Mazenderan |
390 |
32091 |
1784252 |
0 |
15532 |
518650 |
65861 |
5295 |
1427 |
752 |
Merkezi |
154119 |
59017 |
|
0 |
148112 |
0 |
33045 |
0 |
0 |
16443 |
Hürmüzgan |
2672 |
50 |
127194 |
201757 |
1309 |
62640 |
4 |
36537 |
120140 |
4 |
Hamedan |
366325 |
106932 |
0 |
0 |
0 |
0 |
33839 |
0 |
0 |
11840 |
Yezd |
36553 |
2615 |
15 |
8749 |
96018 |
2 |
1237 |
1 |
1 |
33807 |
Ülke Toplamı |
3451939 |
3434053 |
2887443 |
1163493 |
1098394 |
778630 |
750684 |
650528 |
518495 |
431625 |
İran Tarımsal Cihat Bakanlığı, 2016