Otomotiv endüstrisi, petrol ve gazdan sonra İran'ın en büyük ikinci sanayisidir. Yüksek gümrük tarifeleri ve büyüyen orta sınıf, yerel otomobil üreticilerinin gelişmesini desteklemektedir. İran, binek otomobil üretiminde Ortadoğu’da ilk sırada yer almaktadır.
Tarım makinaları üretimi olmakla beraber yurt dışından ithalat da yapılmaktadır. Bu ithalatta Türkiye’nin payını artırması mümkün olabilir.
Binek otomobiller
2017 yılında, 1,4 milyon binek otomobil ile İran otomobil üretiminde dünyada 12’nci, Ortadoğuda ilk sırada yer almaktadır. Binek otomobil üretiminde yapan 20 adet şierket içinde İran Khodro ve Saipa piyasanın % 80’nini elinde tutmaktadır. Binek otomobilleri en çok Tahran, Rezevi Horasan ve İsfahan ostanlarında üretilmektedir (International Organization of Motor Vehicle Manufacturers (OICA), 2017), (McKinsey Global Institue, 2016).
Doğalgaz kaynakları zengin olan İran’da CNG kullanımı yaygındır. 2014 yılında İran, dünyanın en büyük CNG kullanan araba sayısına sahiptir (3,7 milyon). Ayrıca, elektrikli araç prototipleri birkaç üniversite tarafından geliştirilmektedir (McKinsey Global Institue, 2016), (UNESCO, 2016).
Binek otomobillerin (GTİP Kodu 8703) ihracatı 13 milyon dolardır ve en çok Irak, Azerbaycan, Türkmenistan, Lübnan ve diğer bölge ülkelerine yapılmaktadır. Otomobil ithalatı ise 1,8 milyar dolar ve en çok BAE (%71), Güney Kore (%13), Almanya (%7), Japonya (%2) ve Türkiye (%2)'den yapılmaktadır (İran Sanayi, Madencilik ve Ticaret Bakanlığı, 2017).
Ticari Araçlar
İran'da ticari araç üretimi dört ana firmanın elindedir: İran Khodro Dizel, Saipa Dizel, Bahman Grup ve Mammut Grup. Yıllık yaklaşık 74 bin kamyonet, 4 bin otobüs/minibüs ve 16 bin çekici kamyon üretilmektedir. Ticari araçlar en çok Tahran, Merkezi, Semnan, Kazvin ve Doğu Azerbaycan’da üretilmektedir.
Otomotiv Parçaları
Ülkede 1500'den fazla otomotiv parçaları üreticisi bulunmakta ve Tahran, Tebriz ve Meşhed şehirleri bu imalatın ana merkezleridir. Tasarım ve teknoloji bakımından evrensel standartları yakalayamamakla beraber tüm hizmetleri kapsayan geniş bir ürün yelpazesini tedarik etmektedirler. Örnek olarak, önde gelen iki firma olan Crouse ve Ezam, motor parçaları ve şanzımanlar, elektronik multimedya sistemleri, direksiyon, fren ve diğer parçaları üretmektedirler (McKinsey Global Institue, 2016).
İran’ın otomotiv parçaları ihracatı 83 milyon dolar civarındadır ve en çok Irak’a olmaktadır. İthalatı ise 1,2 milyar dolar ve en çok Çin (%52), Güney Kore (%10), Fransa (%9), BAE (%6) ve Türkiye (%6)’den olmaktadır.
Motosiklet
Yıllık motosiklet üretimi 153 bin adet ve imalatında öne çıkan fabrikalar İran Docherkh, Taktaz Motor, Niru Motor ve Arjang’dır. Motorsiklet en çok Kazvin ve Kum’da üretilmektedir.
Traktör ve Biçerdöver
İran’ın yıllık traktör üretimi yaklaşık 16 bin ve biçerdöver üretimi sadece 750 adettir. En büyük üç üretici Traktör Sazi İran (Tebriz), Kombayn Sazi İran (Arak) ve Traktör Sazi Sircan (Sircan)'dır ve bu fabrikaların bulunduğu Doğu Azerbaycan, Merkezi ve Kerman ostanları ana üretim merkezleridir.
2017 yılında İran’ın traktör ithalatı (GTİP Kodu 8701) 58 milyon dolar ve en çok Avrupa ülkeleri (%34), Çin (%19), Japonya (%13), Güney Kore (%12), BAE (%9,5), Türkiye (%9) ve Hindistan (%4)’dan olmaktadır. Traktör ihracatı ise sadece 8 milyon dolar ve en çok Afganistan (%30), Irak (%21), Yemen (%15), Sudan (%12), Azerbaycan (%8) ve Suriye (%5)’ gibi bölge ülkelerine olmaktadır.
Biçerdöver ithalatı 66 milyon dolar ve en çok Çin (%63), Avrupa ülkeleri (%24) ve Türkiye (%8)’den gerçekleşmektedir. Biçerdöver ihracatı ise sadece 1,4 milyon dolar ve en çok Irak (%42), Afganistan (%38), Tacikistan (%6) ve Azerbaycan (%5)’a olmaktadır (İran Sanayi, Madencilik ve Ticaret Bakanlığı, 2017), (İran Gümrük İdaresi, 2017).
