Ana metal sanayii İran’ın güçlü sektörlerinden birisidir. Demir cevheri üretiminde (34,5 milyon ton) dünyada 10’uncu, ham çelik üretiminde (20,8 milyon ton) 10’uncu, bakır üretiminde (245 bin ton) 16’ncı, alüminyum üretiminde (355 bin ton) 21’inci sırada yer almaktadır (U.S. Geographical Survey, 2017).
Demir cevheri üretiminde, İran Ortadoğu’da ilk ve dünyada 10’uncu sırada yer almaktadır (World Steel Association, 2017). 2017 yılında 60 milyon ton demir taşı, ocaklardan çıkarılmıştır. Yıllık demir cevheri üretimi 34,5 milyon ton ve demir cevheri (GTİP 2601) ihracatı 20 milyon ton ve 1,1 milyar dolar değerindedir.
Demir cevheri en çok Çin’e (%96) ihraç edilmektedir. En büyük demir cevheri üreticileri Gol Gohar şirketi, Sange Ahane Çadormalu şirketi ve Sange Ahane Merkezi’dir (İran Madenleri ve Madencilik Endüstrileri Geliştirme ve Yenileme Kurumu (IMIDRO), 2017).
İran, 20,8 milyon ton ham çelik üretimi ile dünyada 14'üncü sırada ve Ortadoğu’da ilk sırada yer almaktadır (World Steel Association, 2017). Ham çelik üretiminde 10 fabrika faaliyet göstermektedir. En büyük ham çelik üreticiler Fulade Mobareke İsfahan, Fulade Huzistan ve Zob Ahene İsfahan şirketleridir.
Demir ve çelik ürünleri (demiryolu rayları, boru ve profil çeşitleri, sac, NPİ, külçe ve inşaat demiri) imalatında Zob Ahene İsfahan (İsfahan), Gruhe Milli Sanayi Fulade İran (Huzistan), Fulade Alyaji İran (Yezd), Fulade Azerbaycan (Doğu Azerbaycan), Fulade Horasan (Rezevi Horasan), Neverd ve Lule Ahvaz (Huzistan), Fulade Oksin (Huzistan), Fulade Mobareke (İsfahan) ve Vereke Khodro (Çarmahal ve Bahtiyari) firmalardır (İran Madenleri ve Madencilik Endüstrileri Geliştirme ve Yenileme Kurumu (IMIDRO), 2017).
2017 yılında İran’ın ham demir ve çelik ve ürünleri ihracatı 9 milyon ton ve 3,36 milyar dolar değerinde gerçekleşmiştir. İhracatın % 81’i ham demir ve çelik ve %19’u demir ve çelik ürünlerinden oluşmaktadır. İhracatta en çok pay alan ülkeler Tayland, BAE, Umman ve Endonezya’dır. Aynı dönemde İran’ın demir ve çelik (ürünleri dahil) ithalatı 2,6 milyon ton ve 2 milyar dolardır. İthalatın % 98’i demir çelik ürünleri ve kalan miktar ise işlenmemiş demir ve çeliktir. İthalatta öne çıkan ülkeler Çin, BAE ve Güney Kore’dir (İran Çelik Derneği, 2017), (İran Gümrük İdaresi, 2017).
İran’da yıllık 170 milyon ton bakır cevheri, 1,14 milyon ton bakır konsantresi, 160 bin ton katot bakır, 200 bin ton anot bakır ve 24 bin ton bakır tel üretilmektedir. En büyük bakır fabrikaları Serçeşme (Kerman), Miduk (Kerman) ve Sungun (Doğu Azerbaycan) şehristanlarındadır. (İran Madenleri ve Madencilik Endüstrileri Geliştirme ve Yenileme Kurumu (IMIDRO), 2017).
İran’ın yıllık bakır ve bakır ürünleri ihracatı (GTİP kodu 74) 217 milyon, ithalatı 190 milyon ve bakır cevheri ve konsantresi ihracatı (GTİP kodu 2603) 575 milyon dolardır. Bakır cevheri ve konsantresi en çok Çin, Filipin ve Güney Kore’ye ihraç edilmektedir (İran Gümrük İdaresi, 2017).
Alüminyum
Alüminyum sektöründe 250 binden fazla kişi çalışmaktadır. İran’ın en büyük alüminyum fabrikaları Almahdi Şirketi yıllık 60 bin ton, İran Alüminyum Şirketi (IRALCO) 140 bin ton ve Hormozal 100 bin ton alüminyum külçesi üretmektedir. İran’ın tek alüminyum taşı (boksit) üreticisi İran Alümina Şirketi yıllık 800 bin ton boksit üretiyor. Boksit en çok Kuzey Horasan ve Semnan ostanlarında bulunmaktadır fakat bu üretim ülkenin boksit ihtiyacının sadece %30’unu karşılamaktadır (İran Alüminyum Şirketi (IRALCO)), (İran Madenleri ve Madencilik Endüstrileri Geliştirme ve Yenileme Kurumu (IMIDRO), 2017)
Alüminyum ve alüminyum ürünleri ihracatı (GTİP Kodu 76) yıllık 350 milyon dolar ve en çok ihracat yapılan ülkeler Türkiye (%41), Tayvan (%28), Hindistan (%10) ve Güney Kore (%6)'dir. Alüminyum ithalatı ise 314 milyon dolar ve ithalatta en çok pay alan ülkeler Çin (%46), Irak (%17), BAE (%9) ve Türkiye (%8)'dir (İran Gümrük İdaresi, 2017).
